Polska szkoła sobotnia
O nas
Trwałym i wiecznym Pomnikiem Tysiąclecia Chrztu Polski (996 – 1966) w Argentynie jest właśnie Polska Szkoła Sobotnia im. Tysiąclecia Chrztu Polski w Martin Coronado. Polska szkoła sobotnia w Martin Coronado rozpoczęła pracę w chwili poświęcenia kaplicy Matki Boskiej Królowej Polski – 7 czerwca 1958 roku. Odtąd pierwsze lekcje przedmiotów ojczystych odbywały się tak w klasztorze jak i w kaplicy. Pierwszymi nauczycielami byli O. Justynian Maciaszek, O. Andrzej Smoleń i Pani Cecylia Stachoń. Od czerwca 1958 roku do września 1962 roku uczęszczało do szkoły 42 dzieci. Dzieci uczyły się pisania i czytania w języku polskim oraz uczęszczały na lekcje religii. Nauka odbywała się w bardzo skromnych warunkach, ponieważ brak było sal szkolnych. Poświęcenie terenu pod budowę nowej szkoły odbyło się 2 lipca 1961 roku. Po akcie poświęcenia O. Andrzej Smoleń wziął łopatę i symbolicznie kopiąc fundamenty powiedział: „Ku większej chwale Bożej, NMP Królowej Polski, dla sławy Narodu i imienia polskiego i dla dobra naszych dzieci odrzucam tę grudkę wolnej i drogiej nam wszystkim ziemi argentyńskiej, życząc jej i nam obfitych i błogich owoców z tego dzieła pokoju i dobra”. Budowa szkoły trwała rok.
Naukę w nowej szkole rozpoczęto w sobotę 29 września 1962 roku. Na początku zapisanych było 62 dzieci, a potem dołączyło do nich kolejnych 22.
Było to wielkie osiągnięcie. Kierowniczką szkoły została Pani Cecylia Stachoń, a pracowało w niej 6 nauczycieli. Wśród organizacji polskich przy Ośrodku w Maciaszkowie ważną rolę spełniała i spełnia dziś Polska Szkoła Sobotnia im. Tysiąclecia Chrztu Polski. Jej nieprzerwalna działalność wychowawcza świadczy o wysiłku OO. Franciszkanów i społeczeństwa polskiego w krzewieniu i przekazywaniu dzieciom i młodzieży polskiej kultury oraz w umacnianiu poczucia narodowego.
Obecną Kierowniczką polskiej szkoły jest Pani Teresa Uzarowicz Bąk.
Budowa Szkoły
Na zebraniu Polskiego Towarzystwa Katolickiego w dniu 13 IX 1959 r. ojciec Andrzej przedstawił plan rozbudowy Ośrodka; przede wszystkim chodziło mu o budowę sali dla dzieci. Na tym spotkaniu zebrani postanowili pomagać przy budowie szkoły w miarę możliwości członków Towarzystwa. Początkowo ofiarność była duża, jednak z czasem stawała się coraz mniejsza. Tylko kilka rodzin systematycznie pomagało ojcu w tym dziele.
Z początkiem 1961 r. inż. arch. Aleksander Zaleski opracował plany przyszłej Szkoły im. Tysiąclecia Chrztu Polski. Budynek miał być jednopiętrowy; na parterze architekt zaprojektował dużą aulę ze sceną teatralną i cztery sale. Całość miała 1.351 m2.
W dniu 2 VII 1961 r. poświęcono teren pod budowę przyszłej szkoły. W uroczystości poświęcenia wzięły udział przedstawiciele władz i organizacji polskich. W przemówieniu przed poświęceniem o. A. Smoleń podkreślił zadania i znaczenie polskiej szkoły na emigracji. Przemawiał także mgr Witold Ptasznik przewodniczący Komitetu Tysiąclecia Chrztu Polski w Martin Coronado, inż. Stanisław Śliwiński – prezes Związku Polaków, prof. Stanisław Pyzik. Po akcie poświęcenia terenu o. A. Smoleń wziął łopatę i symbolicznie kopiąc fundamenty powiedział:
Ku większej chwale Bożej, NMP Królowej Polski, dla sławy Narodu i imienia polskiego i dla dobra naszych dzieci odrzucam tę grudkę wolnej i drogiej nam wszystkim ziemi argentyńskiej, życząc jej i nam obfitych i błogich owoców z tego dzieła pokoju i dobra.
Ponieważ brak było funduszów, budowa szkoły postępowała wolno.
Początki nauki w nowej szkole
Nauka w nowej szkole
Budowa szkoły trwała rok. Wprawdzie budynek jeszcze nie był wykończony, jednak z początkiem 1962 r. rozpoczęto zapisy dzieci do szkoły. Rodzice zapisali 62 dzieci, a potem dołączyło do nich 22; było to wielkie osiągnięcie. Zorganizowano też Koło Rodzicielskie.
Naukę w nowej szkole rozpoczęto w sobotę 29 IX 1962 r. Do grona nauczycielskiego należały następujące osoby: kierowniczka szkoły – Cecylia Stachoń, o. Andrzej Smoleń, o. dr Łucjan Łuszczki – rektor PMK, dr Antoni Sołowiej, Zofia Rusinek, Ludwika Rzepczyńska, Wanda Wawrowska, inż. Jan Seyda, Krystyna Michalska. W następnych latach do grona nauczycielskiego dołączyli: Nina Kuklińska, Lila Szczurek, Franciszek Wiliński, o. Herkulan Wróbel, br. Jerzy Łakomiak, Ewa Banach, Krystyna Michalska, Regina Dołęgowska, Danuta Karpow, Barbara Łuczyńska, Krystyna Świdzińska, Teresa Uzarowicz, Tadeusz Seyda, Teresa Socha, siostra Katarzyna Krzystoń, Joanna Uzarowicz, Maria Zeman, o. Piotr Kotyła, o. Henryk Hajzler, Teresa Bąk, Małgorzata Bąk i o. Fryderyk Nowacki.
W każdą sobotę rodzice przywozili dzieci do nowej szkoły do Martin Coronado. Lekcje odbywały się w godzinach od 10.00 do 15.00 z przerwą obiadową. Program nauczania obejmował następujące przedmioty: religię, język polski, historię, geografię, język angielski, śpiew i tańce polskie.
Dzieci podzielono na cztery klasy w zależności od stopnia opanowania języka polskiego. W latach 1965-1967 o. Andrzej Smoleń zbudował na pierwszym piętrze budynku szkolnego bursę – internat dla polskiej młodzieży. Zwracając się do społeczeństwa, poinformował, iż głównym celem budowy bursy była pomoc rodzicom, którzy zmuszeni byli oddawać swoje dzieci do zakładów wychowawczych; tam ich polskość najczęściej zanikała. Z bursy miała korzystać także młodzież mieszkająca z dala od Buenos Aires oraz biedni.
Społeczeństwo polskie pospieszyło z pomocą. Zbudowano osiem wygodnych sal oraz łazienki. Mimo zachęty i szerokiej propagandy młodzież polska nie zgłaszała się. Okazało się, że bursa czy internat w czasach współczesnych nie spełniają ich oczekiwań. Powstała nawet myśl wykorzystania sal, po małych modyfikacjach, na dom dla starców. Projekt ten także upadł. Ostatecznie klasztor na własną rękę przyjmował ludzi potrzebujących mieszkania.
Po przyjeździe SS. Albertynek (1982), które zostały zaangażowane do prowadzenia Domu Spokojnej Starości, ofiarowano im mieszkania na pierwszym piętrze. Po otwarciu Domu Spokojnej Starości (1982) ci, którzy mieszkali w budynku szkolnym przenieśli się do tego domu. SS. Albertynki opuściły bursę dopiero w 1992 r., gdy wybudowano drugi pawilon przy tymże domu.
Obecnie sale w budynku szkolnym na pierwszym piętrze wykorzystywane są podczas dni skupienia i dla potrzebujących mieszkania.